Abdullah Bin Sad

ABDULLAH BİH SAD, arap yönetici ve komutan (? - Eskalan ya da Remle 676/677). Halife Osman'ın sütkardeşi. Emeviler'in önde gelenleri arasında yer aldı. Asıl işi maliyecilikti. Peygamber’in vahiy kâtipliğini yaptı. Bir ara İslamlıktan döndü ve vahyi, kendi dilediği gibi bozup değiştirdiğini övünerek söylediği için Hz. Muhammet'in öfkesini çekti. Öldürülmekten Osman'ın araya girmesiyle kurtuldu, yeniden İslamlığa döndü. Halife seçilişinde Osman’ı destekledi. Mısır'ın fethine katıldı. Osman döneminde Mısır valiliğine getirildi (645/646). Başarılı yönetimiyle Mısır'ın, mâliyesini düzeltti, gelirini artırdı. Müslümanlarla Sudan arasındaki ilişkileri düzene soktu. Bizans'ın Afrika eyaletlerine başarılı akınlar düzenledi; Kartaca’yı aldı (647/648). Zatu'us-Savari deniz savaşında Bizans donanmasını ağır yenilgiye uğrattı. Halifeye karşı başlatılan ayaklanmalarda Osman'ı destekledi ve ona yardım etmek için Mısır’dan ayrıldı. Yolda halifenin öldürüldüğünü öğrenince Muaviye’ye katıldı. Sıffin savaşından önce öldü.

Abdullah Bin Revaha

ABDULLAH BİN REVAHA, arap komutan, sahabeden (? - Mute 629). Hz.Muhammet'in savaşlarına katıldı. Cesaretiyle ün kazandı. Bedir seferine giden Peygamber tarafından Medine'nin yönetimime görevlendirildi. Peygamber’in vahiy kâtiplerindendi. Mute savaşı'nda şehit oldu.

Abdullah Bin Abdülmuttalip

ABDULLAH BİN ABDÜLMUTTALİP, Hz. Muhammet'in babası (Mekke ?- Medine [Yesrib] 570). Kureyş kabilesinin önde gelenlerinden Abdülmuttalip’in onuncu oğlu. Abdülmuttalip, on oğlu dünyaya gelirse bunlardan birini tanrıya kurban edeceği yolunda adakta bulunmuştu. Dileği gerçekleşince, kurbanı belirlemek için çekilen kura Abdullah'a çıktı. Babası onun yerine 100 deve kurban etti. Amine binti Vehb ile evlendi. Bu evlilikten Hz. Muhammet dünyaya geldi. Ticaret gezilerinden birinde Medine’de (Yesrib) hastalanarak öldü. Öldüğünde 25 ya da 27 yaşında olduğu söylenir. Hz. Peygamber’in doğumundan önce mi, sonra mı öldüğü kesinlik kazanmamış olmakla birlikte, doğumundan kısa bir süre önce öldüğü kabul edilir.

Abdullah Bin Abbas

ABDULLAH BİN ABBAS, arap fıkıh bilgini ve ilk müfessir (Mekke 619-Taif 688). Hz. Muhammet'in amcasının oğlu. Peygamber, seferleri ve soyağacı (ensab) ile Kuran tefsirinde yararlandığı eski arap şiiri hakkında bilgi topladı. Bu alanlardaki geniş bilgisi nedeniyle, Hibr ül-ümmet (ümmetin bilgini) sanıyla anıldı. Kendisine atfedilen Kuran tefsiri ve fıkıhla ilgili fetvaları günümüze kadar gelmiştir.
     İslam ordularının Mısır ve İran seferlerine katıldı. Halife Osman döneminde Hac emirliğine, Ali döneminde de Basra valiliğine atandı. Halife Ali'nin yanında, Cemel vakası ve Sıffin savaşı'na katıldı. Halife Ali ile arası açılınca Mekke'ye döndü (658). Bir süre sonra, Basra'ya gitti. Devlet hazinesine ait parayı kendi hesabına Basra'dan Mekke’ye getirmesi dolayısıyla eleştirilere uğradı. Muaviye'nin halifeliğini kabul etti. Yezit’in İstanbul seferine katıldı (669). Sonra Hicaz’a döndü, Abdullah bin Zübeyr'in halifelik iddiasına karşı çıktı. Bu yüzden bir ara hapsedildiyse de kurtulup Taif’e gitti ve orada öldü.

Abdi, Himmetzade

ABDİ (Abdullah), Himmetzade, Türk mutasavvıf, şair (İstanbul 1640- ay.y. 1710). Bayrami şeyhlerinden Himmet Efendi’nin oğludur. Babasının ölümünden sonra, onun yerine Yenibahçe tekkesine şeyh oldu (1683). Viyana bozgunu üzerine Davutpaşa camisi'nde bir cuma vaazında Mehmet IV'ü, yüzüne karşı eleştirmiş olmasıyla da ünlüdür. Divan ve halk şiiri yolunda yapıtları vardır. Hz. Muhammet 'in yaşamıyla ilgili Gencine-i icaz adlı yapıtı yazdı. Bir şairler tezkiresi olduğu kaynaklarda belirtiliyorsa da bu yapıt, günümüze ulaşmamıştır. Sülüs ve nesih tipi hatta ustaydı.

Abbas Bin Mirdas

ABBAS BİN MİRDAS bin Amir bin Harise bin Abd Kays, arap şair (VI. yy.’ın ilk yarısı) Muhadramun kuşağı şairlerinden. Süleym kabilesinden ve ünlü kadın şair el-Hansa’nın üvey oğlu. Ailece Dimar adlı bir puta tapıyorlardı. Söylentiye göre, bir gece Abbas bin Mirdas'ın rüyasına giren put, artık değerini yitirdiğini, Hz. Muhammet'e inanmak gerektiğini söyledi. Bunun üzerine Hz. Muhammet’in Mekke’yi fethetme hazırlıklarında bulunduğu bir sırada Medine’ye gitti. Müslümanlığı benimseyerek kabilesine döndü ve putu yaktı. 900 kişiyle Mekke’nin fethine ve Huneyn'deki savaşa katıldı. Savaştan sonra payına düşen ganimeti az bularak bu düşüncesini yazdığı bir hicivde dile getirdi ve payının artmasını sağladı. Yeniden kabilesinin bulunduğu yere döndü. Halife Ömer döneminde de (634-644) yaşadığı anlaşılan Abbas, bu dönemde Basra yakınlarına yerleşti. Sık sık Basra'ya gelerek hadisler nakletti. Muhâcât (Hicivleşme) ve Yemen seferi için söylediği Kaside'si ünlüdür. Şiirleri, lehçe özelliklerini yansıtması bakımından önem taşır. Şair olduğu kadar savaşçılığıyla da tanınmıştır.