Abdullah Bin Zübeyr

ABDULLAH BİN ZÜBEYR, arap komutan (Medine 622-Mekke 692). Hicretin birinci yılında Medine'de doğan ilk çocuk olmasıyla tanınır. Babası Peygamber'in halasının oğlu, kendisi Ebubekir’in torunu ve Ayşe'nin yeğenidir. Babasıyla birlikte Yermuk savaşına (635) ve Mısır'ın, Kuzey Afrika’nın fethine katıldı. Horasan seferinde bulundu (651). Kuran'ın derlenmesiyle görevlendirilen kurulda yer aldı. Hilafet kavgalarında Osman’ı savunanlar arasındaydı. Cemel vakası’nda (656) teyzesi Ayşe'nin piyade kuvvetlerine komuta etti. Muaviye'den sonra oğlu Yezit’in halifeliğine karşı çıktı. AliYıin oğlu Hüseyin ile Mekke’ye kaçtı. Üzerine gönderilen kardeşi Amr bin Zübeyr'i yendi ve öldürttü. Hüseyin'i Mekke'den uzaklaştırarak Irak'a gitmek zorunda bıraktı. Hüseyin'in Kerbela'da öldürülmesi üzerine Mekke’de halifeliğini ilan etti. Önce Mekke, sonra bütün Hicaz halkı tarafından halife tanındı. Yezit'in gönderdiği kuvvetlerce Mekke’de kuşatıldı. Yezit’in ölümü üzerine kuşatma kaldırıldı. Bu durumdan yararlanarak halifeliğinin tanınması için Suriye, Irak, Orta Arabistan’a elçiler gönderdi Yandaşı Dahhak el-Fihri ile kardeşi Musab Irak'ta Emeviler'e yenilince, etkinliği Mekke ile sınırlı kaldı. Emevi halifesi Abdülmelik'in Haccac komutasında gönderdiği orduya karşı altı ayı aşkın Mekke’de direndiyse de kuşatma sırasında öldü, Mekke düştü.

Abdullah Bin Sad

ABDULLAH BİH SAD, arap yönetici ve komutan (? - Eskalan ya da Remle 676/677). Halife Osman'ın sütkardeşi. Emeviler'in önde gelenleri arasında yer aldı. Asıl işi maliyecilikti. Peygamber’in vahiy kâtipliğini yaptı. Bir ara İslamlıktan döndü ve vahyi, kendi dilediği gibi bozup değiştirdiğini övünerek söylediği için Hz. Muhammet'in öfkesini çekti. Öldürülmekten Osman'ın araya girmesiyle kurtuldu, yeniden İslamlığa döndü. Halife seçilişinde Osman’ı destekledi. Mısır'ın fethine katıldı. Osman döneminde Mısır valiliğine getirildi (645/646). Başarılı yönetimiyle Mısır'ın, mâliyesini düzeltti, gelirini artırdı. Müslümanlarla Sudan arasındaki ilişkileri düzene soktu. Bizans'ın Afrika eyaletlerine başarılı akınlar düzenledi; Kartaca’yı aldı (647/648). Zatu'us-Savari deniz savaşında Bizans donanmasını ağır yenilgiye uğrattı. Halifeye karşı başlatılan ayaklanmalarda Osman'ı destekledi ve ona yardım etmek için Mısır’dan ayrıldı. Yolda halifenin öldürüldüğünü öğrenince Muaviye’ye katıldı. Sıffin savaşından önce öldü.

Abdullah Bin Revaha

ABDULLAH BİN REVAHA, arap komutan, sahabeden (? - Mute 629). Hz.Muhammet'in savaşlarına katıldı. Cesaretiyle ün kazandı. Bedir seferine giden Peygamber tarafından Medine'nin yönetimime görevlendirildi. Peygamber’in vahiy kâtiplerindendi. Mute savaşı'nda şehit oldu.

Abdullah Bin Hazım

ABDULLAH BİN HAZIM, arap komutan ve vali (?-? 692). Sahabeden sayıldığında on sekiz yaşındaydı. Abdullah bin Amir’in Horasan seferine katıldı (651), Basra valisi oldu, Belh ve Sistan’ın fethiyle görevlendirildi. İki kez Horasan valiliğine atandı (661-665, 683-691). Yezit döneminde (680-683) halifelik iddiasıyla ayaklanan Abdullah bin Zübeyr'in yanında yer aldı. Abdülmelik’in para karşılığında kendisine katılma önerisini reddetti. Bunun üzerine başlayan savaşta yenildi, savaş alanında öldü.

Abdullah Bin Amir

ABDULLAH BİH AMİR, arap komutan ve vali (? 626-Mekke 680). Halife Osman'ın amcasının oğlu. Basra valiliğine getirildi (649). İran'ın büyük bir bölümünü ele geçirdi. Horasan ve Sicistan’ı aldı. Osman’ın öldürülmesi üzerine, öcünü almak için halife Ali’ye karşı Ayşe’nin yanında yer aldı ve ona parasal destek sağladı. Ayşe, Cemel vakasında yenilince Şam’a kaçtı. Muaviye tarafından yeniden Basra valiliğine getirildi (662), 665'te görevinden alındı.