Abdullah Bin Zübeyr

ABDULLAH BİN ZÜBEYR, arap komutan (Medine 622-Mekke 692). Hicretin birinci yılında Medine'de doğan ilk çocuk olmasıyla tanınır. Babası Peygamber'in halasının oğlu, kendisi Ebubekir’in torunu ve Ayşe'nin yeğenidir. Babasıyla birlikte Yermuk savaşına (635) ve Mısır'ın, Kuzey Afrika’nın fethine katıldı. Horasan seferinde bulundu (651). Kuran'ın derlenmesiyle görevlendirilen kurulda yer aldı. Hilafet kavgalarında Osman’ı savunanlar arasındaydı. Cemel vakası’nda (656) teyzesi Ayşe'nin piyade kuvvetlerine komuta etti. Muaviye'den sonra oğlu Yezit’in halifeliğine karşı çıktı. AliYıin oğlu Hüseyin ile Mekke’ye kaçtı. Üzerine gönderilen kardeşi Amr bin Zübeyr'i yendi ve öldürttü. Hüseyin'i Mekke'den uzaklaştırarak Irak'a gitmek zorunda bıraktı. Hüseyin'in Kerbela'da öldürülmesi üzerine Mekke’de halifeliğini ilan etti. Önce Mekke, sonra bütün Hicaz halkı tarafından halife tanındı. Yezit'in gönderdiği kuvvetlerce Mekke’de kuşatıldı. Yezit’in ölümü üzerine kuşatma kaldırıldı. Bu durumdan yararlanarak halifeliğinin tanınması için Suriye, Irak, Orta Arabistan’a elçiler gönderdi Yandaşı Dahhak el-Fihri ile kardeşi Musab Irak'ta Emeviler'e yenilince, etkinliği Mekke ile sınırlı kaldı. Emevi halifesi Abdülmelik'in Haccac komutasında gönderdiği orduya karşı altı ayı aşkın Mekke’de direndiyse de kuşatma sırasında öldü, Mekke düştü.

Abdullah Bin Seyyit Hasan Haşimi

ABDULLAH BİN SEYYİT HASAN HAŞİMİ, Yedikuleli, Türk hattat (Yedikule, İstanbul ?- ay.y. 1731). imrahor camisi’nde eğitim gördükten sonra, babasının yerine imam oldu ve ölümüne değin bu görevde kaldı. Ünlü hattat Hafız Osman' ın öğrencisi oldu (1686-1690). Kırk ayda icazet almakla ün kazandı. Altı tür yazıda da başarılı olan ve pek çok öğrenci yetiştiren Seyyit Hasan, sarayın hat hocalığına getirildi. Ahmet III’ün isteğiyle 24 Kuran ve Osmanzade Taib Efendi’nin Meşarik-i Şerif çevirisini yazdı. Ayrıca bin kadar enamı, evradı, kıtaları, murakkaları ve Peygamber'in yüksek nitelikleriyle ilgili yazıları (hilye-i şerife) vardır. Kuranlarını döneminin ünlü ustaları Ali Üsküdari ve Hezarfen Mehmet Efendi (Bursalı) tezhipledi. Yapıtlarının çoğu Nuruosmaniye kütüphanesi’ne bağışlandı.

Abdullah Bin Mustafa

ABDULLAH BİN MUSTAFA, Türk tezhip sanatçısı (XVIII.yy.). Yaşamına ilişkin bilgi yoktur, ancak tezhiplediği bir Kuran’dan (1711), XVIII.yy.'in ilk yarısında yaşadığı anlaşılmaktadır. Topkapı sarayı müzesi kütüphanesi’nde bulunan ve onun imzasını taşıyan üç Kuran da, XVII.yy. tezhip sanatıyla ilgili özellikleri sürdürdüğü görülür

Abdullah Bin Abbas

ABDULLAH BİN ABBAS, arap fıkıh bilgini ve ilk müfessir (Mekke 619-Taif 688). Hz. Muhammet'in amcasının oğlu. Peygamber, seferleri ve soyağacı (ensab) ile Kuran tefsirinde yararlandığı eski arap şiiri hakkında bilgi topladı. Bu alanlardaki geniş bilgisi nedeniyle, Hibr ül-ümmet (ümmetin bilgini) sanıyla anıldı. Kendisine atfedilen Kuran tefsiri ve fıkıhla ilgili fetvaları günümüze kadar gelmiştir.
     İslam ordularının Mısır ve İran seferlerine katıldı. Halife Osman döneminde Hac emirliğine, Ali döneminde de Basra valiliğine atandı. Halife Ali'nin yanında, Cemel vakası ve Sıffin savaşı'na katıldı. Halife Ali ile arası açılınca Mekke'ye döndü (658). Bir süre sonra, Basra'ya gitti. Devlet hazinesine ait parayı kendi hesabına Basra'dan Mekke’ye getirmesi dolayısıyla eleştirilere uğradı. Muaviye'nin halifeliğini kabul etti. Yezit’in İstanbul seferine katıldı (669). Sonra Hicaz’a döndü, Abdullah bin Zübeyr'in halifelik iddiasına karşı çıktı. Bu yüzden bir ara hapsedildiyse de kurtulup Taif’e gitti ve orada öldü.

Abdullah Kırımi

ABDULLAH KIRIMİ, Türk hattat (Kırım?-İstanbul 1590). Yaşamına ilişkin bilgiler azdır; ancak. Kanuni Sultan Süleyman için yazdığı Kuran’ın (Topkapı sarayı kütüphanesinde) kitabesinden, baba adının İlyas olduğu, lakabını doğduğu yerden aldığı biliniyor. Şeyh Hamdullah'ın torunu Derviş Mehmet'ten sülüs ve nesih yazı öğrendi. Özellikle Kanuni döneminde ünlenen sanatçının, nesih, sülüs ve muhakkak yazılarda başarılı yapıtları vardır. Müziğe ilgi duyan ve tambur çalan Kırımi, Emir Buhari camisi yakınında gömülüdür.