Abd

ABD, (Eski dilde) 1. Kul. —2. Köle: “Aslı pâke lûtf edersen abd olur." (Halim Efendi XIX.yy.) —3. Kimi erkek adlarının oluşumunda Tanrı'nın sıfatlarıyla birlikte yer alır: Abdülcelil, Abdurrahman vb. —4. Abd-i âciz, konuşma ve yazı dilinde saygı ve alçakgönüllülük belirtir: Abd-i âcizleri. Abd-i âciziniz vb.
     — İslam Hukuku. Abdi atik, özgürlüğüne kavuşmuş köle. ||Abdi dâl, kaçma kastı olmadan yolunu kaybederek sahibinin evine dönemeyen köle.|| Abdi mahcur, evlenme ve borçlar hukukuyla ayni haklara ait tasarrufları yapmaktan menedilmiş olan köle. (Böyle bir kölenin yapacağı nikâh, alım, satım, ödünç ve rehin, sahibi tarafından onaylanmadıkça geçersizdir.) ||Abdi me'sûr, düşmana esir düşmüş köle. ||Abdi me’zûn, ticaret yapmasına açıkça ya da dolaylı izin verilen köle. (Böyle bir köle ticaret hukukunun kapsamına giren tüm işlemleri yapmaya yetkilidir. Az miktarda hediye verebilir ve kendine ikramda bulunana ikramda bulunabilir. Ancak ödünç veremez, bağışta bulunamaz ve kefil olamaz. Efendisinin onayı olmadan evlenemez. Köleye izin verilmesi ve bunun hukuksal sonuçları islam hukukunda ayrı bir bölüm oluşturur.) [ KİTAB ÜL-ME’ZUN ]
     — Müslümanlık da, musevilik gibi, kölelik kurumunu kabul ederek yasal saymıştır. Araplarda erkek kölelere abd denildiği gibi memluk da denirdi. Hz. Muhammet'in arap kabileleriyle yaptığı savaşlarda tutsak edilen erkek, kadın ve çocuklar fidyei necat(kurtarmalık) verilmezse köle durumuna düşerlerdi. İslam hukukunda, köleler sahiplerinin malı sayılırlar. Hiçbir hakka sahip değillerdir, satılabilir, alınabilir, hibe edilebilirler. Kazançları da sahiplerinindir. Bir erkek köle, iki kadın köleyle (maliki mezhebinde dört) nikâhlanabilir. Ancak, bunlardan doğacak çocuklar da sahiplerinin kölesi olurlar. Bir köleyi yalnız sahibi azat edebilir. Sahibi, bir köleye “ben öldükten sonra özgürsün" derse, artık bu sözünden dönemez. Azat edilmiş bir köleyi öldüren kişinin yükümlendiği diyet (kan parası), kölenin eski sahibine ya da mirasçılarına ödenir. Özgür kılınmış bir köle öldüğünde, mirası eski sahibine, o da ölmüşse mirasçılarına kalır.