Abay, İbrahim

ABAY (İbrahim), Kunanbayoğlu diye bilinir, çağdaş kazak-türk şiirinin kurucusu (Semey Palat 1845-Abay 1904). Medresede ve rus okullarında yetişti. Doğu (türk, İran, arap) ve Batı (rus ve avrupa) şair ve yazarlarının yapıtlarını inceledi. Lermontov, Puşkin, Byron ve Goethe'nin etkisinde şiirler yazdı, onların şiirlerini kazak türkçesine çevirdi. Yapıtlarında (lirik ve öğretici şiirler, taşlamalar) Kazak Türklerini aydınlatıcı, öğrenimin önemini belirten konular yanında aşk, doğa güzellikleri gibi konuları işledi. Derebeylik geleneğini eleştirirken halkı öğrenmeye ve birleşmeye çağırdı. Çağdaş şiir anlatım yollarıyla birlikte halk şiir kaynağından da yararlandı. Şiir ve düzyazıları (Kara sözler) birçok kez basıldı (1922-1970). Şiirlerinden birkaçı türkçeye çevrildi. Kazak-türk yazarı Muhtar Avezov dört ciltlik ırmak romanında Abay'ın yaşamını konu alır (1949-1959).